Samuel Cygler

 (Samuel Ziegler do 1923roku)

 Urodzony 3 listopada 1898 w Będzinie, zmarł 1945 w Mauthausen. Był to artysta malarz pochodzenia żydowskiego, który uczestniczył w wielu stowarzyszeniach malarzy i rzeźbiarzy (polskich jak i żydowskich), w tym w latach 1919- 1921 był to członek grupy „Jung Idysz”. Urodził się jako syn Herszla i Udli, w szanowanej i zamożnej rodzinie żydowskiej. Ożenił się w Paryżu, ale z będzinianką Rachelą. W Będzinie 14 marca 1935 r. urodziło się mu jedyne dziecko – córka Tamar (Marusia) , która po wojnie wyjechała do Izraela.

W 1916 roku uczęszczał na lekcje malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1920 roku wyjechał do Hamburga, gdzie w Wyższej Szkole Rzemiosł Artystycznych dokształcał się w zakresie grafiki i drukarstwa. Dzięki zdobytej tam wiedzy otrzymał wiele wyróżnień prac graficznych w czasie studiów na ASP, na które wrócił w 1921 r. Następnie przeniósł się do Szkoły Głównej Malarstwa do pracowni prof. Wojciecha Weissa. Dzięki niemu szlifował malarstwo figuralne, grafikę, anatomię i perspektywę. W 1924 podczas wystawy Żydowskiego Towarzystwa Krzewienia Sztuk Pięknych pierwszy raz zaprezentował swoje prace poza uczelnią. Współpracował z malarzem Maurycym Appelbaumanem przy dekoracji Wielkiej Synagogi czy z rzeźbiarzem Chaim Hanft. Swój czas także poświęcał licznym podróżom- do Paryża, Warszawy, Krakowa a powrotami do rodzinnego Będzina. Później został nauczycielem rysunku w będzińskim gimnazjum a w Sosnowcu związał się z grupą artystyczną „Blok”. W 1936 wyjechał do Palestyny gdzie urządzał liczne wystawy malarskie. Powróci następnie do Polski gdzie brał po raz ostatni udział w wystawie Związku Żydowskich Artystów Plastyków w 1939 roku.

W czasie II wojny światowej malarz wraz z rodziną trafili do getta będzińskiego (tylko córce udało się uciec). W 1943 roku zostali oni wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Auschwitz- Birkenau, a później on sam został wysłany do Mauthausen- Gusen. Dzień przed wyzwoleniem obozu, gdy dowiedział się o śmierci jego rodziny popełnił samobójstwo, rozgryzając ampułkę z trucizną.

Malarstwo:

• często powtarzany element w jego malarstwie to: obyczaje, zwyczaje, tradycja żydowska
• pejzaże, krajobrazy miast, ulic czy podwórek zamieszkałych przez żydów
• malarstwo olejne i akwarele
• niekiedy nawiązywał do postimpresjonizmu oraz kubizmu
• do dziś przetrwało ok. 70 prac Cyglera- jest to przede wszystkim grafika, obraz olejne i akwarele
• jego prace znajdują się w Muzeum Zagłębia w Będzinie, w muzeach Tel-Awiwu, w Bibliotece Jagiellońskiej, w Muzeum Narodowym w Warszawie i Krakowie oraz w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i u kolekcjonerów prywatnych
  
  
  
  
  
  „Posiłek”, ok. 1930 Bibułka naklejona na papier, na którego odwrocie autorski napis atramentem l.g.: Samuel Cygler / Będzin Kołłątaja 37 / „Posiłek” drzeworyt
  http://www.desakatowice.com/pl/aukcje/aukcja-nr-75-13-10-2007,grafika-i-fotografia,6
  http://pl.wikipedia.org/wiki/Samuel_Cygler, dostęp 10.06.2015